Food Tech Brainport

Voorproefje

Food Tech Brainport is een internationaal expertisecentrum dat werkt aan circulaire voedselproductie en gezondere voedselproducten door middel van technologie, product- en marktinnovaties. Het biedt zowel de kennis, het netwerk en kapitaal om voedselverwerkende bedrijven gebruik te laten maken van de nieuwste technologieën.

Food Tech Brainport gelooft dat nieuwe technologieën kunnen bijdragen aan het circulair maken van de voedselproductie. Zij scouten over de hele wereld technologieën die hieraan kunnen bijdragen. Deze technologieën zijn beschikbaar op het Food Tech Park Brainport in Helmond. Hier kunnen midden en kleinbedrijf (MKB) en MKB+ ondernemers (+250 medewerkers) terecht voor applicatieontwikkeling, het uitvoeren van testen en kleinschalige pilotproducties. Maar ook voor dienstverlening rondom de marktintroductie van nieuwe producten.

Food Tech Brainport ondersteunt technologiebedrijven om hun technologie op de markt te brengen, en het MKB om sneller en goedkoper toegang krijgen tot de nieuwste innovaties rondom circulaire voedselproductie.

Context

Nederland is traditioneel sterk en succesvol in innovatieve agrofood oplossingen. In Brabant werkt een groot aantal MKB-bedrijven al generaties lang in de agrofood sector. Helmond heeft binnen het regionale voedselsysteem een centrale rol ten aanzien van voedselverwerking. Veel van de ‘pakjes en zakjes’ die we in onze keukens gebruiken vinden hun oorsprong bij Helmondse bedrijven zoals Honig of Knorr, maar ook de kruiden van McDonalds komen hiervandaan. Deze voedselverwerkende bedrijven staan voor nieuwe uitdagingen ten aanzien van gezond en duurzaam voedsel. Tegelijkertijd bieden deze uitdagingen nieuwe kansen voor ondernemers bijv. op het gebied van minder verspilling en betere conservering van voedsel.

Bij Food Tech Brainport wordt door ondernemers, onderwijs en de overheid samengewerkt aan het op de markt brengen van nieuwe technologische oplossingen die verspilling van voedsel en bouwstoffen tegengaan en circulariteit versterken.

Food Tech Brainport zet in op:

• Lokaal voeding produceren en consumeren
• Alles van een product gebruiken voor menselijke voeding en niets meer weggooien
• De houdbaarheid op een natuurlijke manier verlengen
• Efficiënter produceren en energie besparen
• Zoveel mogelijk gebruik maken van natuurlijke grondstoffen
• Producten produceren met minder suiker, zout en vet.

Bijzonder aan deze case

• De samenwerking tussen overheid, ondernemingen en onderwijs (de triple helix) waarbij de gemeente ondersteunend en faciliterend is, was destijds vrij nieuw.
• Voor de gemeente is het ook nieuw om proactief te werken aan deze ontwikkeling die veel verder gaat dan de eigen gemeentegrenzen. Ook de regio en Nederland hebben baat bij de ontwikkeling van Food Tech Brainport.
• Food Tech Park Brainport wordt internationaal erkend voor haar kennis rondom scheiding- drogings- en conserveringstechnologieën.

Partijen aan tafel

• Bedrijfsleven werkzaam in Food en Tech (regionaal, nationaal en internationaal)
• Hogescholen, universiteiten en kennisinstituten
• Fondsen en investeerders
• Helmond is onderdeel van Brainport, een innovatieve toptechnologieregio, een centrum voor hightech maakindustrie op het gebied van gezondheidszorg, mobiliteit en duurzame energie.

Food Technology is een van de strategische agendapunten van de gemeente Helmond. Een van de doelstellingen is om de werkgelegenheid in de Helmondse Food Tech sector te laten groeien van 1940 werkzame personen nu naar 2500 in 2020.

De gemeente zet in op Technology (technologische ontwikkeling en innovatiebevordering), Business (inzet op nieuwe bedrijvigheid en internationale concurrentiepositie), People (talent, opleiding en aansluiting arbeidsmarkt) en Basics (vestigingsklimaat- en mogelijkheden).

Food Tech Brainport is een belangrijk (maar niet het enige) onderdeel in dit strategische programma.

De gemeente is adviseur in de stichting Food Tech Brainport en faciliteert door inbreng van kennis en netwerken en financiële ondersteuning bij de positionering en branding. Daarnaast is een ambtenaar van het Team Economie, 3 dagen in de week gedetacheerd bij de stichting.

Voorbeelden van activiteiten

• In 2013, op initiatief van het bedrijfsleven, start de ontwikkeling van Food Tech Park in Helmond. Er zijn fysieke labs op het gebied van:
  • milde conservering (om bijv. de houdbaarheid van producten te verlengen),
  • milde scheiding en droging (om bijv. nog waardevolle ingrediënten uit reststromen te halen en reststromen langer houdbaar te maken)
  • verwerken van plantaardige restromen (om bijv. nieuwe producten of grondstoffen te maken, belangrijk onderdeel is Food From Food, zie hieronder).
• Kennisoverdracht en businesscases met food processing bedrijven vinden plaats om te komen tot gezondere producten en circulaire voedselproducten. Met als resultaat: het ontstaan van nieuwe bedrijven of nieuwe producten.
• Nationale en internationale samenwerking zoals:
  • Industriële vezelhennep De Peel
  • Nationale Taskforce tegen voedselverspilling
  • Food from food (Interreg project)

Resultaten en impact

• Naast het werken aan belangrijke maatschappelijke opgaven, creëert Food Tech Brainport ook economische ontwikkeling
• Er is een betere samenwerking bewerkstelligd met andere regio’s in Nederland en internationaal.
• Inmiddels zijn er 15 partijen gevestigd op het Food Tech Park Brainport. Dit aantal is groeiende en de marktvraag naar de faciliteiten neemt dusdanig toe dat opschaling en uitbreiding gewenst is.

Tips van de chef

• De opstartfase kostte meer tijd dan verwacht. Start up bedrijven hebben hun eigen dynamiek en kunnen ook omvallen. Met dit risico moet je rekening houden richting gemeentebestuur en verwachtingsmanagement.
• Veel ‘food’ regio’s denken nog in gemeente of provinciegrenzen, terwijl de food industrie een globale markt is (75% wat in Nederland wordt geproduceerd, wordt geëxporteerd). Internationale verbindingen zijn dus ontzettend belangrijk. Niet alleen op projectniveau, maar ook voor wat betreft samenwerkingspartners uit het bedrijfsleven en van andere internationale organisaties.
• Kies duidelijk je positionering: Waar ben je sterk in als staf of regio en specialiseer je daarin. Probeer niet de hele keten mee te nemen in je aanpak, maar sluit samenwerkingsverbanden met andere regio’s of organisaties. Anders ga je alles dubbelop doen.

Volgende stap

Er wordt momenteel (mei 2018) gewerkt aan het ontwikkelen van een businessplan voor het opschalen van Food Tech Brainport als organisatie en als park.